ก๊าซสอบเทียบ (Calibration Gas) และการใช้งานในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
การสอบเทียบเครื่องมือวัดก๊าซในห้องปฏิบัติการและอุตสาหกรรมเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องมือเหล่านั้นสามารถทำงานได้อย่างถูกต้องและให้ผลการวัดที่แม่นยำ ก๊าซสอบเทียบ (Calibration Gas) เป็นก๊าซที่มีองค์ประกอบและความเข้มข้นที่รู้จักและแม่นยำ ซึ่งใช้ในการสอบเทียบเครื่องมือวิเคราะห์ก๊าซและเซ็นเซอร์ต่าง ๆ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น อุตสาหกรรมปิโตรเคมี การผลิตไฟฟ้า และการตรวจสอบคุณภาพอากาศ
ประเภทของก๊าซสอบเทียบ
1. ก๊าซเดี่ยว (Single Gas)
ก๊าซเดี่ยวเป็นก๊าซชนิดเดียวที่มีความเข้มข้นที่กำหนด เช่น ออกซิเจน (O₂) คาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) และซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂) ก๊าซเหล่านี้มักใช้ในการสอบเทียบเครื่องมือวัดที่เฉพาะเจาะจงต่อก๊าซชนิดใดชนิดหนึ่ง
2. ก๊าซผสม (Gas Mixtures)
ก๊าซผสมประกอบด้วยก๊าซหลายชนิดที่ผสมกันในอัตราส่วนที่กำหนด เช่น การผสมของไนโตรเจน (N₂) และออกซิเจน (O₂) หรือการผสมของคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) และมีเทน (CH₄) ก๊าซผสมเหล่านี้มักใช้ในการสอบเทียบเครื่องมือวัดที่สามารถตรวจจับก๊าซหลายชนิดในครั้งเดียว
ขั้นตอนในการใช้ก๊าซสอบเทียบ
1. การเลือกก๊าซสอบเทียบ
การเลือกก๊าซสอบเทียบที่เหมาะสมเป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญ ควรเลือกก๊าซที่ตรงกับประเภทของก๊าซที่ต้องการวัดและมีความเข้มข้นใกล้เคียงกับที่คาดว่าจะพบในตัวอย่าง
2. การติดตั้งและเชื่อมต่อ
เชื่อมต่อกระบอกก๊าซสอบเทียบกับเครื่องมือวิเคราะห์ผ่านตัวควบคุมการไหล (flow regulator) และท่อส่งก๊าซ การติดตั้งที่ถูกต้องจะช่วยให้การสอบเทียบเป็นไปอย่างราบรื่น
3. การปรับการไหลของก๊าซ
ปรับการไหลของก๊าซสอบเทียบให้คงที่และอยู่ในอัตราที่เครื่องมือวิเคราะห์กำหนด การปรับการไหลที่ถูกต้องช่วยให้การสอบเทียบมีความแม่นยำ
4. การบันทึกการอ่านค่า
เปิดก๊าซสอบเทียบและบันทึกการอ่านค่าที่เครื่องมือวิเคราะห์แสดง จากนั้นเปรียบเทียบค่าที่อ่านได้กับค่าที่ทราบของก๊าซสอบเทียบ
5. การปรับเครื่องมือวิเคราะห์
หากค่าที่อ่านได้แตกต่างจากค่าที่ทราบของก๊าซสอบเทียบ ให้ปรับเครื่องมือวิเคราะห์ตามคำแนะนำของผู้ผลิตเพื่อให้ค่าการวัดตรงกับค่าก๊าซสอบเทียบ
ข้อดีของการใช้ก๊าซสอบเทียบ
1. ความแม่นยำ ก๊าซสอบเทียบช่วยให้เครื่องมือวิเคราะห์มีความแม่นยำในการวัดค่าก๊าซ การสอบเทียบเป็นประจำจะช่วยลดความคลาดเคลื่อนของการวัด
2. ความน่าเชื่อถือ การสอบเทียบด้วยก๊าซที่มีความเข้มข้นแน่นอนจะช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือของผลการวัดและการวิเคราะห์
3. การตรวจสอบคุณภาพ การสอบเทียบเครื่องมือวิเคราะห์เป็นการตรวจสอบและบำรุงรักษาเครื่องมือเพื่อให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งาน
การบำรุงรักษาก๊าซสอบเทียบ
การเก็บรักษาและดูแลก๊าซสอบเทียบอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้ก๊าซคงความเข้มข้นและความแม่นยำ ควรเก็บก๊าซสอบเทียบในที่แห้งและเย็น ห่างจากแสงแดดและแหล่งความร้อน ตรวจสอบกระบอกก๊าซและอุปกรณ์เชื่อมต่อเป็นประจำเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการรั่วไหล
บทสรุป
ก๊าซสอบเทียบเป็นเครื่องมือสำคัญในการตรวจสอบและปรับเครื่องมือวิเคราะห์ก๊าซให้ทำงานได้อย่างถูกต้องและให้ผลการวัดที่แม่นยำ การใช้ก๊าซสอบเทียบช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือของการวิเคราะห์และการวัดในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญในการรักษามาตรฐานคุณภาพและความปลอดภัย
